ဟ-ဠ---ဟံသာ၀တီ ၃၂-ၿမိဳ႔ မွ ဠင္းတ

ဟံသာ၀တီ ၃၂-ၿမိဳ။ ။ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာလာ သာသနာ ၂၀၀၂-ခုႏွစ္၊ သကၠရာဇ္ ၈၂၀-ခုေရာက္ေသာအခါ ဟံသာ၀တီျပည္ ဓမၼေစတီေခၚ ရာမာဓိပတိ မင္းျမတ္လက္ထက္၀ယ္ မြန္တိုင္း ၃-ရပ္၌ ဟံသာ၀တီမ႑လ ဥႆာပဲခူးတိုင္းရွိ ၃၂-ၿမိဳ႕ကိုဆိုသည္။
ေက်ာက္ေမာ္ၿမိဳ႕၊ အမဲၿမိဳ႕၊ တံုဇရစ္ၿမိဳ႕၊ က်ည္ကူၿမိဳ႕၊ စစ္ေတာင္းၿမိဳ႕၊
ဒင္းမဲ့ၿမိဳ႕၊ ဇရႊဲၿမိဳ႕၊ အသားၿမိဳ႕၊ ေမာ္ပ်ိဳ႕ၿမိဳ႕၊ လကြန္း ဗ်ည္းၿမိဳ႕၊ (၁၀)။
အခံရိမ္ၿမိဳ႕၊ မအူၿမိဳ႕၊ ရမၼာနဂိုၿမိဳ႕၊ ရမၼ၀တီၿမိဳ႕၊ ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕၊
လိုင္ၿမိဳ႕၊ ေဘာင္လင္းၿမိဳ႕၊ ထန္းေတာ္ႀကီးၿမိဳ႕၊ တီတြတ္ၿမိဳ႕၊ ေဇ႒ၿမိဳ႕၊ (၂၀)။
ေဇာင္းတူၿမိဳ႕၊ ဘားကိုင္ၿမိဳ႕၊ ထုန္ခံၿမိဳ႕၊ ရဲႏြဲၿမိဳ႕၊ေမရဥၥရၿမိဳ႕၊
တင္ေပါင္ၿမိဳ႕၊မင္းရဲလွၿမိဳ႕၊ေကာလိယၿမိဳ႕၊ ပိုင္းတာၿမိဳ႕၊ ယြန္ဇလင္ၿမဳိ႕၊ (၃၀)။
၀င္ၿပိဳင္ၿမိဳ႕၊ ဟသၤာဇိုင္ကနိန္ၿမိဳ႕၊ (၃၂)။

ေသ-ေသာ-သဲ-သွ်-သြ---ေသ ၄-ပါး မွ သြားတိုက္ျခင္း

ေသ ၄-ပါး။ ။ ဤသရုပ္ ၄-ပါးကား၊ က်မ္းႀကီးက်မ္းခိုင္တို႕၌ မလာ၊ ေရွးရိုးေျပာစဥ္မွတ္စုမွ သုေတသန ျပဳလိုက္သည္။
(၁) ရွင္မဟာကႆပ၏ ရုပ္ဓာတ္ အေလာင္းေတာ္ျမတ္သည္ ေ၀ဘာရေတာင္ ျမကမၺလာထက္၀ယ္ ယခုတိုင္ ရွိေနသည္ ဟူ၏၊
(၂) အရွင္သုဘာရ၏ အေလာင္းေတာ္ျမတ္သည္ ဥတၱမ ေတာင္ထက္၀ယ္ ယခုတိုင္ရွိသည္ ဟူသတတ္၊

သိ-သီ-သု-သူ---သိကၡာသံုးပါး မွ သူ႕သားမယား၊

သိကၡာသံုးပါး။ ။ မဇၩိမပဏၰာသ ။႒။ ၂၀-၌ အက်ယ္ရႈပါ။ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ တည္ၾကည္ေျဖာင့္မတ္မႈ ကိေလသာမွ လြတ္ကင္းမႈ လုပ္ငန္းပညာရပ္မ်ား ဟူ၏။
(၁) အဓိသီလသိကၡာ-ရဟန္းေတာ္မ်ား ေစာင့္ထိန္းရသည့္(၂၂၇)သြယ္ေသာ သီလသိကၡာပုဒ္ အက်င့္ျမတ္မ်ား။
(၂) အဓိစိတၱသိကၡာ-၀ိပႆနာ၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ သမထလုပ္ငန္းရပ္ႏွင့္ သမာပတ္ရွစ္ပါး သမာဓိသေဘာတရား အက်င့္ျမတ္မ်ား။
(၃) အဓိပညာသိကၡာ-ပညာမဂၢင္ ၂-ပါး ဦးစီးေသာ ရုပ္çနာမ္ ဓမၼတို႕၏ ဥဒယ ၀ယ သေဘာမွန္ကို ဧကန္ ပိုင္းျခား၍သိရန္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ အလုပ္သေဘာ အက်င့္ျမတ္။

သာ---သာသနေခါင္းထီး၊ မွ သားသမီး၀တ္ ၅-ပါး။

သာသနေခါင္းထီး၊ ေစတီႀကီး၊ တည္ၿပီးျမတ္ ၁၀-ဆူ။ ။ သာသနာေတာ္၏အစအဦး
ေစတီေတာ္ႀကီးမ်ား ဟုလည္း အဆိုရွိၾကသည္၊ သာသနာ့ထိပ္ေခါင္တင္ ထီးဘုရင္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ သက္ေတာ္ (၈၀) ၀ါေတာ္ (၄၅) ရရွိေတာ္မူရာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႕တြင္ မလႅာမင္းတို႕၏သာေမာရဂံု အင္ၾကင္စံုၿမိဳင္ ဂႏိုင္ေဟမာ ဥယ်ာဥ္ေတာ္သာ၌ ေရႊျပည္နိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္မူေသာအခါ သူပိုင္ ငါပိုင္ ဓာတ္ေတာ္ၿပိဳင္လုၾကသည့္ ဘုရင္မင္းအေပါင္းတို႕၏ဆရာ ေဒါနပုဏၰားႀကီးက ျဖန္ေျဖ ေဟာၾကား
ရန္မီးပြားၿငိမ္းေစကာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကိုေ၀ျခမ္းေပးရာ ဓာတ္ေတာ္ေ၀စုရ ထီးေဆာင္းမင္း အေပါင္းတို႕သည္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကိုယ့္ဌာန၌ အသီးအသီး ေစတီေတာ္ႀကီးမ်ား တည္ထားကိုးကြယ္
ၾကရာ၀ယ္ ထိုကာလက ေစတီေတာ္ႀကီး ၁၀-ဌာနကို ၀င္ကိုး၀င္တို႕တြင္ တပါးပါ၀င္ေသာ (ထူပ၀င္) ထူပ၀ံသပါဌ္ သီဟိုဠ္မူမွ ထုတ္ယူျပသည္။
(၁) ရာဇၿဂိဳဟ္ ျပည္ႀကီး၌----------------------------- ၁-ဆူ၊
(၂) ေ၀သာလီ ျပည္၌--------------------------------- ၁-ဆူ၊
(၃) ကပိလ၀တ္ ေနျပည္ေတာ္ႀကီး၌---------------------၁-ဆူ၊
(၄) အလႅကပၸ ျပည္၌------------------------------------၁-ဆူ၊
(၅) ေ၀႒ဒီပက တိုင္း၌ ----------------------------------၁-ဆူ၊
(၆) ပါေ၀ယ်က တိုင္း၌ ----------------------------------၁-ဆူ၊
(၇) ရာမ ရြာ၌--------------------------------------------၁-ဆူ၊
(၈) မလႅတိုင္း ကုသိနာရံု၌--------------------------------၁-ဆူ၊
(၎င္း ေစတီေတာ္ရွစ္ဆူတို႕၌ ဓာတ္ေတာ္ တစိတ္သားစီ ဌာပနာ၏)
(၉) ပိပၸလိတိုင္း၌ မီးေသြးဓာတ္ ဌာပနာေတာ္--------------၁-ဆူ၊
(၁၀) ေဒါနပုဏၰားႀကီး၏ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ျခင္ေ၀ေပးေသာ ရတနာေရႊျပည္ေတာင္းကို ဌာပနာသည့္ ေစတီေတာ္တဆူအားျဖင့္ ေပါင္း ဆယ္ဆူတို႕ ျဖစ္ကုန္၏။

သ---သမင္မ်ိဳး ၁၀-ပါး မွ သရဏဂုဏ္ ပ်က္ေၾကာင္း

သမင္မ်ိဳး ၁၀-ပါး။ ။ သမင္ေခၚ ကု႒ႏူနာမ်ိဳး ဆယ္ပါး။
(၁) သမင္ျဖဴ- အကြက္ေပၚ၍ ထံုၿပီး အလယ္ျဖဴလ်က္ က်ယ္ျပန္႕လြယ္သည္၊
(၂) သမင္နီ- အနီကြက္ေပၚ၍ ထံုၿပီး က်ယ္ျပန္႕လြယ္သည္၊
(၃) သမင္နက္- နီျဖဴကြက္ေပၚ၍ အလယ္နက္သည္၊ ထံုသည္၊
(၄) သမင္၀က္- ျဖဴ, နီ, နက္, အကြက္ထဲ၌ ၀က္ေမြးအလား အေမြးမ်ား ေပါက္ေနသည္၊
(၅) သမင္ညႇင္း- ေပြးညႇင္းကဲ့သို႕ အသားထူၿပီး အလယ္ခ်ိဳင့္၍ ေမြးညႇင္းႏုမ်ား ျပန္႕ပြားလာသည္၊
(၆) သမင္သဖန္း- သဖန္းသီးကဲ့သို႕ နီၿပီး အဖု, အပိန္႕ႀကီးေတြထြက္လာတတ္သည္၊
(၇) သမင္ကုတၳ- ေညာင္းညာထံုက်င္ ကိုက္ခဲ့ၿပီး အေက်ာကပ္၍ လက္, ေျခ, ကုပ္ခါ အကြက္ေပၚတတ္သည္၊
(၈) သမင္ယုတၱ- အသား အေရ တကိုယ္လံုး မြဲေျခာက္လ်က္ အဖတ္အဖတ္ ၾကြကြာၿပီလွ်င္ အေက်ာကိုင္ကာ မ်က္စိ, ႏႈတ္ခမ္း, ကိုယ္,လက္, ေစာင္းရြဲ႕တတ္သည္၊
(၉) သမင္ဖြတ္သိုေျပာက္- အသံနက္၍ ႏွာပုပ္ၿပီး ႏွာေခါင္းအလယ္၌ ပ်ားစြဲသကဲ့သို႕ ျဖစ္တတ္၏၊
(၁၀) သမင္းေပြး- ေပြးကဲ့သို႕ အနားထူၿပီး အကြက္အကြက္ႀကီးေတြ အထပ္အထပ္ ေပၚလာတတ္သည္ ဟူ၏။

သ---သည္းခံျခင္း အက်ိဳးထူး မွ သဘင္ပြဲမ်ား၊

သည္းခံျခင္း အက်ိဳးထူး ၅-ပါး။ ။ ခႏၲီအက်ိဳး ၅-ပါး ဟူ၏၊ အထက္၄-ပါးကို ယခုဒိ႒ အက်ိဳးရႏိုင္သည္ မွတ္။
(၁) ဗဟုဇန မနာပ- လူအမ်ားတို႔ ခ်စ္ႏွစ္လိုျခင္း၊
(၂) န ေ၀ရ ဗဟုလ- ေဘးရန္ မမ်ားျခင္း၊
(၃) န ၀ဇၨဗဟုလ- အျပစ္ မရွိျခင္း၊
(၄) အ သံမုဠႇ ကာလကၤတ- မေတြမေ၀ေသရျခင္း၊
(၅) သုဂတိ သဂၢ ေလာက- နတ္ရြာ သုဂတိသို႔လားရျခင္း။

သ---သဂၤဟတရား မွ သစ္ပင္မ်ိဳး ၄-ပါး

သဂၤဟတရား မ်ိဳး ၄-ပါး။ ။ ဣတိ၀ုတ္ ။ပါ။ ၂၀၉ ။႒။ ၈၉။ မင္းေကာင္း, မင္းျမတ္တို႔ က်င့္ရာေသာတရားေလးပါး။
(၁) သႆ ေမဓ- တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံေပၚ၌ က်ေရာက္ျဖစ္ထြန္းသမွ်ေသာစီးပြားခ်မ္းသာတို႔မွ မွဴးမတ္ျပည္သူတို႔ ညႇိႏႈိင္းတိုင္ပင္စည္းေ၀းၾကၿပီးလွ်င္ မည့္၍မည္မွ် ေကာက္ခံ ေတာင္းယူရမည္ ဟူေသာျပ႒ာန္းခ်က္ဥပေဒအတိုင္း အပိုအမိုမရွိ မနာၾကည္းမထိခိုက္ရေအာင္ ေကာက္ခံခြဲယူေသာ လယ္ခြန္ေတာ္ႏွင့္ အျခားအခြန္ေတာ္မ်ား။

သ---သံအမတ္ အဂၤါ မွ သေခ်ၤအျပား

သံအမတ္ အဂၤါ ၈-ပါး။ ။ ၎င္း သရုပ္ကို (တမန္ေတာ္အဂၤါ ၈-ပါး)၌ျပခဲ့ၿပီ။

သံဂါယနာ ၆-တန္။ ။ ၎င္း သရုပ္အက်ယ္(သဂၤါယနာ ၆-တန္)မွာ ဆိုအံ့။

၀ိ-၀ီ-၀ု-ေ၀-ေ၀ါ---၀ိကာရရုပ္မ်ိဳး မွ ေ၀ါေတာ္ ၃-ပါ...

၀ိကာရရုပ္မ်ိဳး ၅-ပါး။ ။ အထူးထူး အျပားျပား ျခားနားေသာ အမူအရာရွိသည့္ရုပ္ ၅-ပါး၊ ၎င္းကို (ရုပ္၂၈-ပါး)၌ ျပခဲ့ၿပီ။

၀-၀ါ---၀ံသ အကၡရာမ်ိဳး မွ ၀ါရမိတၱဳ၊

၀ံသ အကၡရာမ်ိဳး ၆-ပါး။ ။ ကဗ်ာ စာေပဆိုရာ၌ အမ်ိဳးအလိုက္ ဆိုင္ရာအကၡရာကို အစထား၍ စပ္ဆိုရေၾကာင္းႏွင့္ ဆန္းက်မ္း ေဗဒင္တို႔၌ၫႊန္းဆို၏။
(၁) ဒလိဒၶ၀ံသ- ဆင္းရဲသားမ်ိဳး အကၡရာငါးလံုး'က ခ ဂ ဃ င'၊
(၂) အမစၥ၀ံသ- မွဴးမတ္မ်ိဳး အကၡရာငါးလံုး 'စ ဆ ဇ စ် ည'၊
(၃) ဂဟပတိ၀ံသ- သူၾကြယ္မ်ိဳး အကၡရာ ငါးလံုး 'ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ ' ၊
(၄) ေသ႒ိ၀ံသ- ေသေဌးမ်ိဳး အကၡရာငါးလံုး 'တ ထ ဒ ဓ န'
(၅) ရတနတၱယ၀ံသ- ရတနာသံုးပါး အကၡရာမ်ိဳးငါးလံုး 'ပ ဖ ဗ ဘ မ'၊
(၆) ျဗဟၼဏ၀ံသ- ျဗဟၼဏမ်ိဳး အကၡရာရွစ္လံုး 'ယ ရ လ ၀ သ ဟ ဠ အ'။

လိ-လူ-လူး-ေလ-ေလး-လဲ-ေလာ-လ်-လွ်-လြ-လွ-လႊ---လိင္ ၆-ပ...

လိင္ ၆-ပါး။ ။ အမ်ားအားျဖင့္ သဒၵါအရာ၌ ေရြးခ်ယ္စိစစ္ သံုးႏႈန္းၾကေသာအရာ ၆-ပါး။
(၁) ဣတၳိလိင္- မ, ႏွင့္ဆိုင္ေသာ သဒၵါမ်ား၊
(၂) ပုလိႅင္- ဖို, ႏွင့္ဆိုင္ေသာ သဒၵါမ်ား၊
(၃) နပုလိႅင္- ဖို, မ မဟုတ္ေသာ အရာမ်ား၊
(၄) ဒိြလိင္- ႏွစ္လိင္ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား၊
(၅) တိလိင္- သံုးလိင္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ အရာမ်ား၊
(၆) အလိင္- လိင္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲျခင္း မရွိေသာ သဒၵါမ်ား။

လ-လာ---လ ၁၂-ပါး၊ မွ လာဘ္ေပး ၃-မ်ိဳး၊

လ ၁၂-ပါး၊ မည္ထူးျခား၊ ၄-ပါး လ အမည္။ ။ ၎င္းသုေတသန သရုပ္ကို
(ဆယ့္ႏွစ္လခြင္၊ အမည္တြင္၊ ၄-အင္ အမည္ထူး) ဟူသည္၌ ရွင္းျပခဲ့ၿပီ။

ေရာ-႐ို-ရွ-ရွိ-ေရႊ---ေရာဂါေပ်ာက္ျငိမ္း မွ ေရႊသာေလ်...

ေရာဂါ ေပ်ာက္ျငိမ္းေၾကာင္း တရား ၁၀-ပါး။ ။ ဒသဂၤုတၱရ ။ပါ။ ၃၄၂။ ႒။ ၃၁၇။ ဂိရိမာနႏၵသုတ္၌ ေရာဂါေပ်ာက္ျငိမ္းေရးအတြက္ ၎င္းသညာ ၁၀-ပါးကိုေဟာၾကားညြန္ျပေတာ္မူ၏။
(၁) အနိစၥ သညာ - သခၤါရတရား၏မျမဲစြဲမႈ၌ပြားရႈမွတ္ျခင္း၊
(၂) အနတၲသညာ- အစိုင္အခဲျမဲစြဲစြာ မတည္ေနျခင္း ဟူေသာ၊
(၃) အသုဘ သညာ - မတင့္တယ္ဟူေသာ
(၄) အာဒီန၀ သညာ - ကိုးစားရာ မရွိ ဆင္းရဲအတိဟူေသာ၊
(၅) ပဟာန သညာ- ပယ္ရွားစြန္႕ပစ္ေရး ဟူေသာ၊
(၆) ၀ိရာဂ သညာ - တပ္မက္ကင္းေရးဟူေသာ၊
(၇) နိေရာဓ သညာ - ခ်ဳပ္ျငိမ္း ျပတ္စဲျခင္း ဟူေသာ၊
(၈) အန ဘိရတိ သညာ - ေလာကၾကီး၌ေမြ႕ေလ်ာ္ဘြယ္မရွိဟူေသာ၊
(၉) အနိစၦာ သညာ - ျပဳျပင္ရေသာ ေလာက၌အလိုမဲ့ျခင္း၊
(၁၀) အာနာပါနႆတိ - ထြက္သက္၀င္သက္ကို ေအာက္ေမ့ျခင္း။

ရာ-႐ု-႐ူ-ေရ-ရဲ---ရာဂီမ်ိဳး ၅-ပါး။ မွ ရဲေဘာ္ ၃...

ရာဂီမ်ိဳး ၅-ပါး။ ။ ဓာတ္တပါးတို႕အား စြဲကပ္ညစ္ၫူးေစတတ္ေသာဓာတ္မ်ိဳး ငါးပါး။
(၁) ျပဒါး၊
(၂) ေၾကး၊
(၃) သံ၊
(၄) သြတ္၊
(၅) ဂြၽတ္၊
အဂၢိရတ္ေ၀ါဟာရ။

ရ---ရံ ၃-ေရြ မွ ရဟန္းဟုတ္မွန္၊

ရံ ၃-ေရြ ။ ။ နန္းေတာ္တြင္း၌မင္းမိဖုရားသားေတာ္ သမီးေတာ္မ်ားကို ခစားေဖ်ာ္ေျဖရေသာ ရံေရြေတာ္မ်ဳိး ၃-စား၊ ေတာ္၀င္သူကညာပ်ဳိ မ်ားကို ေခၚဆိုသည္။
(၁) ရံေရြေတာ္ငယ္- ေဂါရီ, ႏွင့္ ကညာ, ေခၚေသာ ရံေရြမယ္မ်ား၊
(၂) ရံေရြေတာ္လတ္ - ကုမာရီႏွင့္ ေသြးစုန္းေခၚ ရံေရြမယ္မ်ား။
(၃) ရံေရြေတာ္ၾကီး- မ်က္မည္း ႏွင့္ မ်က္၀န္းေခၚရံေရြမယ္မ်ား။
၎င္းကိုရည္၍ မဃေဒ၀လကၤာ၌ "ေဂၚရီကား ရွစ္၊ ဆယ္ႏွစ္ ကညာ၊ ဆယ့္ႏွစ္မွာမူ၊ ကုမာ ေခၚထံုး၊
ဆယ့္သံုးႏွစ္မယ္၊ ေသြးစုန္းရြယ္ႏွင့္၊ တသြယ္ပိုင္းျခား၊ ဆယ့္ငါးမ်က္မည္း ၊ ၾကည္းၾကည္းၾကည္ရႊန္း၊
ႏွစ္ဆယ္ဆန္းက၊ မ်က္၀န္းမည္လြင္၊ ဤမွ်လွ်င္သား၊ ေတာ္၀င္ရြယ္ေကာင္း၊ နတ္မယ္ေပါင္းတို႔" ဟုစပ္ဆိုထားေလသည္။

ယ---ယစ္မ်ိဳး ၅-ပါး၊ မွ ယိုးဒယား ၁၂-ခန္း။

ယစ္မ်ိဳး ၅-ပါး၊ ေရွာင္ၾကဥ္ျငား၊ စီးပြားခ်မ္းသာရာ။ ။ ေ၀ါဟာရအားျဖင့္သာ 'ယစ္မ်ိဳးငါးပါး'ဟု
ေခၚေ၀ၚၾကေသာ္လည္း အမွန္မွာ မူးယစ္ေစတတ္ေသာ ေသရည္အရက္ဟူသမွ် ယစ္မ်ိဳးခ်ည္းပင္ မွတ္ေလ။
(၁) ဘိန္း- ေလွာ္ခဲ, ဘိန္းဆီ, ဘိန္းျဖဴ, ေျပာင္းေခ်းစသည္၊
(၂) ဘင္း-ေဆးေျခာက္၊
(၃) ကေဇာ္- ေသရည္မ်ိဳး ငါးပါး၊
(၄) ေလွာ္ဇာ- အခဲအဖတ္၊
(၅) အရက္- ေမရယမ်ိဳး ငါးပါး။